Üretim proseslerinde robotlu çözümleri aktif olarak kullanan Efesan Grup, yakın gelecekte döküm parçalarının kompleksliğinin giderek artacak olması nedeniyle mevcutta kalıplama hattında maça koyma, parça taşlama ya da parça işleme için kullandığı robotların sayısını artırmayı planlıyor.
Gebze bölgesinde yıllık 80.000 ton dökme demir üretim kapasitesi ile ağırlıklı olarak OEM’ler olmak üzere otomotiv, makina, hidrolik, elektrik ve inşaat endüstrileri için dökme demir parçalar üreten EFESAN Grup’a bağlı Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş., 2015 yılından beri üretim proseslerinde robotlu çözümleri aktif olarak kullanıyor. Yakın gelecekte döküm parçalarının kompleksliğinin giderek artacak olmasının, parça bazında yapılması gereken standart işleri ve sürelerini artıracağını kaydeden Efesan Grup CPO’su Erdem Erdoğan, “Bu da mevcutta kalıplama hattında maça koymak, parça taşlamak ya da parça işlemek için kullandığımız robotların sayısını artırmayı gerekli kılmaktadır. Mevcut kullanımları dışında yeni alanlarda da robotlu çözüm tasarım ve fizibilite çalışmaları sürdürmekteyiz” dedi. Firma içi değer artırabilecek çalışmalara önayak olacak şekilde yakın dönemde eklemeli imalat makinesi olan 3D printer, otomatik taşlama robotları, otomatik malzeme tartım istasyonu, kum reklamasyon sistemi yatırımı gerçekleştirdiklerini kaydeden Efesan Grup CPO’su Erdem Erdoğan, robotlu üretim sürecinin sağladığı katkıları konuştuk.
Şirketinizin yapılanmasını kısaca anlatmanızı rica ediyoruz. Şirketiniz alanında ne gibi ilklere imza attı?
1972 yılında inşaat demiri ve profil üretimi ile imalat sanayine giriş yapan EFESAN Grup’un bünyesine 2007 yılında kattığı Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş., İstanbul-Kocaeli sınırında Gebze bölgesinde 65.000 metrekare içerisinde yıllık 80.000 ton dökme demir üretim kapasitesi ile ağırlıklı olarak OEM’ler olmak üzere otomotiv, makina, hidrolik, elektrik ve inşaat endüstrileri için dökme demir parçalar üretmektedir. Yine aynı sektörlere yönelik TAYSAD TOSB bünyesindeki şubemizde talaşlı imalat alanında faaliyet göstermekteyiz. Bilime, teknolojiye, inovasyon ve mühendislik çalışmalarına çok önem veren firmamız 1997 yılında Türkiye’de ilk döküm simülasyon programına sahip olmanın yanı sıra Türkiye’de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2017 yılında onaylanmış alanında ilk Ar-Ge Merkezi olma gururuna sahiptir. Yıllık 80.000 ton üretim kapasitemiz ile birlikte birçok alan ve konuda 50 yılı aşmış faaliyetlerimiz boyunca ilklere imza atmış firmamız, Ar-Ge tesisimizden çıkan yeni Ür-Ge ve Ar-Ge faaliyetleri kapsamında elde edilen yenilikçi fikirler ile hizmet ettiğimiz müşterilerimize değer katmaya ve ilk tercih edilenlerden olmaya devam etmektedir.
İş gündeminizi öğrenebilir miyiz? 2023 yılını şirketiniz ve sektör açısından değerlendirir misiniz? 2024 yılı odak alanlarınızı ve hedeflerinizi paylaşır mısınız?
2023 yılına Avrupa’daki resesyon öngörüsü ile girilse de 2022 yılının üzerinde bir üretim temposu yakaladık. Küresel manada ülkeler üzerindeki artan enflasyon baskısı, döviz kurlarındaki dalgalanmalar, yeterli kalifiyede çalışan bulamama, finansmana erişim problemlerine rağmen mevcut tecrübe ve yerinde yatırımlar sayesinde sene başında belirlediğimiz hedefler ile uyum içerisinde bir seyir izledik.
2019 yılında Avrupa Birliği tarafından kabul edilen Yeşil Mutabakat eylem planı, birçok sektörde olduğu gibi dökümhanelerde de gerçekleşen tüm proseslerin yeşil bir çerçevede değerlendirilmesi sorumluluğunu getirmiştir. 1. sanayi devriminden bu yana doğrusal bir artışla gelişen sosyal ve ekonomik yapı ile beraber artan rekabetçi koşullar için amaçlanan hızlı ve kaliteli üretim, günümüzde tek başına yeterli olmamaktadır. Sistem artık esnek bir üretim tesisinde özgün istekleri karşılayabilen daha çevreci prosesleri gerekli kılmaktadır. Bu minvalde başta Avrupa olmak üzere dünyada bulunan dökümhaneler üretim süreçlerini sürdürülebilir kılmak için çabalamaktadır. Firma olarak kurduğumuz enerji yönetim ekibimiz 2024 yılı hedefleri olarak enerji maliyetlerinin azaltılması, enerji yönetimi için fayda maliyet analizlerinin yapılması ve enerji verimliliğini ölçme gibi çalışmalar yapmaktadır. Bu konular 2024 yılı için odak noktalarımızı oluşturmaktadır. Yapılan tüm analizler sonucunda alınan veriler, 2024 yılı ve sonrası için yeşil dökümhane olma konusunda atacağımız adımları destekler nitelikte olacaktır. İhracat ile büyüme modelini kendisine düstur edinmiş ekonomimize gelecek ilave sorumlulukların günden güne hissedileceği yıl olacak olan 2024 yılında, artması muhtemel enerji maliyetlerine karşı yapılacak inovasyon stratejileri çerçevesinde çevreye olan etkilerimizi en aza indirecek gelişmeleri takip etmeye devam edeceğiz.
Yeni üretim hattı, Ar-Ge, tesis ya da teknoloji yatırımı kararı nasıl veriliyor? Yakın dönemde ne tür bir yatırıma imza attınız? Bu yatırımın çıktılarını rakamlarla paylaşır mısınız?
Şirket içerisinde Ar-Ge ve yatırım kararları piramidin alt kademesinden üst kademesine giden bir silsile ile şekil bulmaktadır. Dolayısıyla unvanı fark etmeksizin tüm çalışanlarımız mevcut sistem üzerine yapacağı geliştirme projeleri, tasarruf projeleri, enerji projeleri ile Ür-Ge ya da Ar-Ge faaliyetleri için öneri sistemini aktif şekilde kullanmaktadır. Çalışanların vereceği önerilerin üst yönetimde yapılan değerlendirmesi ve detaylı fizibilite çalışmaları sonucunda yatırım kararı verilmektedir. Değişen piyasa koşulları ve artan enerji maliyetlerini öngörülebilir kılmak için yapılan proje toplantılarında sürecin belirsizlikleri üzerine konuşulmaktadır. Amaç 2. sanayi devriminden kalma kitlesel üretim fikriyle adet bazlı değerlendirme ile üretim adetini karşılamaya yönelik yatırımlardan öte, firma içi değer artırabilecek çalışmalara önayak olabilmektir. Yakın dönemde yatırımını gerçekleştirdiğimiz eklemeli imalat makinesi olan 3D printer, otomatik taşlama robotları, otomatik malzeme tartım istasyonu, kum reklamasyon sistemi bu yatırımlardan birkaçıdır. Dökme demirden döküm parça üretimi, kum kalıplar içerisine sıvı metalin usul ve tekniğine uygun olarak dökülmesi ile gerçekleştirilir. Kum reklamasyon sistemi ile dökümde kullanılmış döküm kumu bir dizi mekanik işleme tabi tutularak ihtiva ettiği katışık ve safsızlıklardan arındırılarak doğadaki saf haline en yakın özelliklerine kavuşturulur. Yatırımını yaptığımız bu sistem ile 20.000 ton/yıl silis kumu kullanılmayarak doğal kaynak kullanımımız azaltılacak olup buna bağlı olarak 20.000 ton/yıl atık döküm kumu bertaraf edilmeyerek atık miktarımız azaltılacaktır.
2024 için yeni yatırım planlarınızı ve hedeflerinizi öğrenebilir miyiz?
2024 yılında 80.000 ton/yıl dökme demir üretim kapasitemizin artışına yönelik yeni hat yatırımlarımız olmayacak. Mevcut kapasitemizi koruyarak müşteri ve parça portföyümüzü genişletici ve geliştirici yatırımlar ile verimlilik ve kalite artırıcı yatırımlara odaklanacağız. Döküm parça kapasitemizi korurken işleme kapasitemizi ve yetkinliğimizi artırmaya yönelik yatırımlarımız da yatırım maliyetlerimiz içinde önemli yer tutmaktadır. Bu kapsamda yüksek teknolojiye sahip modern ekipman ve makine yatırımlarımıza devam edeceğiz. Bu yatırımlarımıza en iyi örnek robotik çözümlerdir. Hızla robotlaşma doğrultusunda ilerlemekteyiz. Ayrıca Ar-Ge Departmanımız ve tüm teknik departmanımızca mevcutta üretilen parçaların verimliliğinin artırılması ve müşteri beklentilerini karşılamaları adına gelişen trendleri takip ederek, farklı üretim parametreleri ile çalışmalar yapma amacındayız. Tüm bu çalışmalar şirket vizyonumuzun öngörüleri çerçevesinde artan rekabetçi koşullarda komodite olmama adına yapılan çalışmalardandır. Müşterilerimize sadece ihtiyaç duydukları parçaları tedarik etmenin ötesinde süreç ve ürünlerine değer katma uğraşımız artarak devam edecektir.
Fabrikanızdaki üretim süreçlerini anlatır mısınız? Sıfır duruş / sıfır hata ile kaliteli üretim adına ne tür metot ve sistemler kullanılıyor? Daha çok hangi otomasyon donanım ve yazılım teknolojilerinden yararlanıyorsunuz? Kazanımlarını paylaşır mısınız?
1994 yılından beri ISO 9001:2015 KYS ve 2004 yılından beri IATF 16949:2016 KYS belgelerine sahibiz. Bu Kalite Yönetim Sistemi belgeleri haricinde ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi, ISO 45001:2018 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi, ISO 50001:2018 Enerji Yönetim Sistemi, ISO-IEC 27001:2022 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi belgeleri ve Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasına da sahibiz.
Fabrikamızdaki üretim süreci ham maddelerin firma sınırları içerisine girmesiyle başlamaktadır. Tüm girdiler için talimat ve şartnameler ile belirlenen kabul şartlarının sağlanması durumunda üretim, proses kontrol yaklaşımı ile optimum şartları sağlaması adına uygun hale getirilmiş prosesler ile yapılmaktadır. Üretilen ürünlerin akışı mevcut özellikleri sağlaması adına test edildiği tahribatlı ve tahribatsız muayenelerden sonra malzemenin sevkiyata hazır hale geldiği bir silsile ile sonlanmaktadır.
Literatüre tanımlı yüzlerce döküm hatası sürecin ne kadar hassas parametreler üzerine kurulu olduğunu göstermektedir. İnsan beyninin hatalar ve doğrular arasında kurduğu korelasyon, yeni tip bir döküm hatası ile karşılaştığında zamandan ve enerjisinden uzunca bir süre ödün vermesini gerektirebilir. Günümüz rekabetçi koşullarında gayet değerli olan bu iki etmene karşı sürecin izlenebilirliğini artırmak adına yaptığımız yatırımlar bu süreci kısaltma adına fayda sağlamaktadır. Firmamızın bu minvalde yeni ürün devreye alma sürecinde gerçekleştirdiği simülasyon ile termal, mekanik özellikler anlaşılarak, döküm parçaların servis koşullarını karşılayacak kimyasal analiz ve modelleme yöntemlerimiz ile döküm parçalar fiziki koşullara hazır hale getirmektedir.
Makinelerdeki izlenebilirliği artırmak adına yaptığımız yatırım sayesinde makinelerin %OEE sini hesaplayabilmekteyiz. Anlık takip ve raporlama yapabilen bu sistem sayesinde performans takibi, kestirimci bakım faaliyetleri için veri toplamaktayız. Bu veriler makine özelindeki darboğazları, geliştirilebilir alanları göstermesi adına çok faydalı olmaktadır. Ayrıca makinelerimize yaptığımız yapay zeka yazılımları ile üretim sürecinin fiziki koşullardan minimum etkilenmesini sağlamaktayız.
Yakın dönemde robotlu üretime dönük bir yatırım hedefiniz var mı? Hangi uygulamalar için düşünüyorsunuz?
2015 yılından beri üretim proseslerimizde robotlu çözümleri aktif olarak kullanmaktayız. Yakın gelecekte döküm parçalarının kompleksliğinin giderek daha da artacak olması, parça bazında yapılması gereken standart işleri ve sürelerini artıracaktır. Bu da mevcutta kalıplama hattında maça koymak, parça taşlamak ya da parça işlemek için kullandığımız robotların sayısını artırmayı gerekli kılmaktadır. Mevcut kullanımları dışında yeni alanlarda da robotlu çözüm tasarım ve fizibilite çalışmaları sürdürmekteyiz.
Makina parkurunuz hakkında bilgi vererek, son dönemde bu alanda yaptığınız yatırımları ve sağladığı avantajları anlatır mısınız?
Farklı boyut ve ağırlıkta dökme demir parça üretmeye uygun 3 döküm hattı ve bu döküm hatlarını destekleyen yüzlerce makine ve ekipman ile üretim süreçlerimizi sürdürmekteyiz. Son dönemlerde işleme kapasitemizi ve yetkinliğimizi artırmaya yönelik yatırımlarımıza hız vermiş bulunuyoruz. Sadece kendi üretimimiz olan dökme demir parçaları müşterilerimize işlenmiş ve montajlı olarak sunabilmekteyiz. Global değerlendirme kriterleri ile değerlendirildiğinde, modern ve yetkin bir dökme demir dökümhanesinin sahip olması gereken makine parkuruna sahibiz. Bu özelliğimizi 50 yılı aşmış bilgi ve tecrübemiz ile güçlendirerek müşterilerimize tasarım aşamasından nihai ürünün yüksek kalite ve güvenilirlik ile seri şartlarda sunulmasına kadar olan süreçlerde global şartlarda rekabetçi olarak sunabilmekteyiz.
Sanayinin Dijital Dönüşümü vizyonunuz nedir? Varsa pilot uygulamalarınızdan bahseder misiniz?
1990 yılından beri ERP sistemlerini aktif olarak kullanmaktayız. Ölçülemeyenin yönetilemeyeceğini bilerek dijital dönüşüme çok önem vermekteyiz. 2022 yılında üyesi olduğumuz MESS (Metal Sanayicileri Sendikası) organize ettiği ve konusunda uzman uluslararası bağımsız bir ekibin yürüttüğü değerlendirme çalışması olan Dijital Dönüşüm gelişmişlik seviyesi belirleme çalışmasında çalışmaya katılan ulusal firmalar arasında sektörümüzdeki firmalar içerisinde en yüksek değerlendirme puanını almak ve global ortalamanın üzerinde olmak emeklerimizin karşılığını görmek adına motivasyonumuzu artırmıştı. Ölçmenin de artık yeterli olmadığı ve büyük verinin (big data) işlenerek etkin bir ölçme, izleme ve yönetim yaklaşımının sürekliliğinin sağlanmasının zaruri olduğu dönemlerdeyiz. Dökümhanelerde çalışan başına düşen katma değerli ürün üretme hedefi çerçevesinde; kayıpların azaltılması, beklenen kalite standartlarının yakalanması, enerji verimliliği yüksek makineleşme hedeflerinin gerçekleşebilmesi, verilerin doğru analizleri sonucunda ortaya çıkacaktır. Dolayısıyla üretim sürecinde yaşanacak darboğazlara anında cevap vererek değişen fiziki koşullar ve girdi kalite dalgalanmalarına karşı aktif şekilde cevap verebilecek teknolojiler makinelerin akıllı hale gelmesini zorunlu kılmaktadır. Önemli olan verilerin işletmelerdeki üretim süreçlerindeki süreç optimizasyonu sağlayacak doğru yerlerde bulunmasıdır. Firma olarak üretim hatlarımızda yaptığımız güncellemelerle girdi kalite kontrolden sevkiyat birimine giden proses akışı çerçevesinde gerçekleşen her bir üretimde uçtan uca izlenebilirliği sağlamaktayız.
Tesisinizde enerji maliyetlerinizi düşürmek için ne tür çalışmalar yapıyorsunuz? Kendi enerjinizi üretmek için bir yatırım planınız var mı? Yakın dönemde böyle yatırım yaptıysanız sonuçlarını paylaşır mısınız?
Ana faaliyet konumuz ile ilgili sahip olduğumuz birçok uluslararası sertifika ve yönetim sistemi yanında ISO 50001:2018 Enerji Yönetim Sistemi belgesine de sahip olarak enerji yönetimimizi icra etmekteyiz. Alanında uzman teknik kadrolarımızdan teşkil ettiğimiz enerji yönetim ekibimiz sistematik ve düzenli faaliyetleri ile tesisimizde enerji maliyetlerini düşürmek amacıyla projeler gerçekleştirmektedir. Enerji maliyetini düşürücü faaliyetleri iki ana gruba ayırabiliriz. Birinci grubu aynı işi daha az enerji ile yapmak için yapılan, enerji verimliliği düşük eski teknoloji ekipman ve makinelerin enerji verimliliği yüksek yeni teknoloji ekipman ve makineler ile değiştirmek olarak belirtebiliriz. Birinci gruba örnek olarak led aydınlatma dönüşümleri, verimi yüksek elektrik motor kullanımına geçişler, yüksek verimli basınçlı hava kompresörlerine geçişler ile enerji geri kazanım projeleri verilebilir. İkinci grubu ise aynı iş için gerekli enerji ihtiyacını azaltacak geliştirme projeleri olarak belirtebiliriz. İkinci gruba örnek olarak tesis ve hat verimlerini artırarak aynı net üretim için ihtiyaç duyulan brüt üretimlerin azaltılması, kayıpların azaltılması ve yalıtım projeleri, ihtiyaç fazlası işlem ve tüketimlerin ortadan kaldırılmasına yönelik her türlü yatırım ve çalışma verilebilir. Tüm bu çalışmalar neticesinde 2023 yılı içerisinde 2.500.000 kWh enerji tasarrufu sağlanmıştır.
Kendi enerjimizi üretmek adına çıktığımız uzun yolda ilk olarak 2022 ve 2023 yılları içerisinde fabrikamızda çatı güneş enerji santrali projelerini hayata geçirmiş bulunmaktayız. 2023 yılı sonu itibarıyla 3 farklı bölgede toplam 33 MW GES projelerimiz ile yolumuza devam edeceğiz. Bu yatırımlarımız sayesinde 2024 yılı içerisinde daha hissedilir olacak binlerce ton karbon salınımını durduracak ve artan enerji maliyetlerine karşı önlem almış olabileceğiz.
Depolarınızda operasyon süreçlerini hızlandırmak ve doğru sevkiyatı sağlamak adına ne tür donanım ve yazılımlardan yararlanıyorsunuz?
Fabrikamızda gerçekleştirdiğimiz üretimler sonucu üretilen ürünler son kullanıcı olan nihai tüketiciler tarafından direkt olarak kullanılmamaktadır. Fabrikamızdaki üretim süreçlerinin çok büyük kısmı OEM müşterilerimizin siparişleri ile tetiklenmektedir. Bu kapsamda müşteri siparişlerine istinaden üretim faaliyetlerimizi planlamakta ve gerçekleştirmekteyiz. Depomuzdaki operasyon süreçlerini yönetmek ve doğru sevkiyatı sağlamak adına tedarik zincirinden üretim planlamaya, üretim, bakım ve kalite süreçlerine kadar tüm proseslerin bir uyum içerisinde çalışması gerekmektedir. Bu uyumu 1990 yılından beri geliştirerek ve yaygınlaştırarak etkin olarak kullandığımız ERP sistemimizle sağlamaktayız. ERP sistemimizi ayrıca barkod sistemi ile desteklemekteyiz.
