Üretim kapasitesini 5 milyon tona çıkaran Türk döküm sektörü, katma değeri yüksek pazarlarda üretim hacmini artırıyor. Avrupa’da yapılan toplam döküm üretimindeki payını yüzde 10’dan 21’e çıkaran sektör, artan maliyetler nedeniyle karlılığı yüksek ürünlerin imalatına yönelmiş durumda.
Türk döküm sektörü, son yıllarda önemli bir büyüme trendi yakaladı. 2022 yılında üretim ve ihracat rekorları kıran sektör, Avrupa'nın ikinci, dünyanın yedinci büyük metal döküm üreticisi konumuna geldi. EKONOMİ Gazetesini ziyaret eden Türkiye Döküm Sanayicileri Derneği (TÜDÖKSAD) yönetim kurulu sektörle ilgili önemli açıklamalara değindi.
TÜDÖKSAD Yönetim Kurulu Başkanı Kadir Efe, Türk döküm sektörünün özellikle Avrupa'da son dönemde büyüme ve üretim açısından en başarılı dönemi yaşadığında vurgu yaparak, “Türkiye metal döküm sanayi, AB döküm üretimindeki payını son on yılda iki katına çıkararak yüzde 10'dan yüzde 21'e yükseltti” ifadelerini kullandı.
Avrupa’nın en büyük döküm üretici olan Almanya ile Türkiye arasındaki üretim farkının kapandığına işaret eden Efe, “Biz 2022’yi 3 milyon 100 bin ton üretim ile kapatırken, Almanya 3 milyon 900 bin tonluk üretim gerçekleştirmiş durumda. Almanya’daki düşüşe paralel olarak Türkiye’nin yükselişi aradaki farkın kapanmasını sağlıyor” diye konuştu.
Türkiye’deki kapasite 5 milyon tona erişti
Türk döküm sektörünün kapasitesinin 5 milyon tona ulaştığına işaret eden Efe, “2022’nin ilk üç çeyreğinde iyi bir şekilde ilerlerken, son çeyrekte Avrupa’da otomotiv sektöründen gelen daralmayla birlikte ivme yavaşladı” diye konuştu. Özellikle demir dışı döküm sektöründe ciddi bir büyüme kaydedildiğini ifade eden Efe, “Otomotiv sektöründe elektrikli araç trendine yönelim demir dışı dökümün daha fazla önem kazanmasını sağladı” açıklamalarında bulundu. Yerli döküm firmalarının ağırlıklı olarak Almanya’ya çalıştığını dile getiren Efe, “Almanya’da otomotiv sektöründe yaşanacak olası bir durgunluk, Türk döküm sektörünü de doğrudan etkileyecektir. Bu kapsamda hedef pazar araştırmalarını gündemimize aldık” dedi.
Fiyat ve kalite dengesi kritik bir noktaya doğru ilerliyor
Döküm sektörü olarak hem üretim kıymeti hem de ihracat açısından 2023’ü 2022’nin benzer rakamlarıyla kapatacaklarını ifade eden Efe, “Avrupalı döküm alıcıları kendi üretim trendleri açısından 2024’ün ikinci çeyreğinden itibaren bir düşüş bekliyor. Sektörümüzün sürdürülebilirliği açısından uluslararası döküm alıcılarının önümüzdeki dönemde satın alma stratejileri önemli bir rol oynayacak” şeklinde konuştu.
2023’ün son çeyreğinde Avrupalı ana sanayilerin fiyat beklentilerinin sektör firmalarını zor durumda bıraktığını ifade eden Efe, "Avrupalı ana sanayiler yüksek adetli, düşük katma değerli ve dolayısıyla ucuz alımları Uzak Doğu ve Hindistan'a yönlendiriyor" bilgisini verdi.
Türk döküm sektörünün özellikle butik ve yüksek kaliteli ürünleriyle öne çıktığına işaret eden Efe, “Ancak, bu siparişlerdeki fiyat beklentilerinin Uzak Doğu ve Hindistan seviyelerinde olması, sektörün kalite ve maliyet dengesini zorluyor. Söz konusu ülkelerdeki reel ekonomik dinamikler oldukça farklı. Çin dünya döküm üretiminin yüzde 50’sini tek başına yapabiliyorken uluslararası pazarlara bu üretiminin çok küçük bir kısmını ihraç ediyor. Ayrıca, söz konusu bölgelerden tedarik edilen döküm ürünlerinde ciddi kalite problemleri olduğunu görmekteyiz” değerlendirmesinde bulundu.
Bu durumun dökümhaneler için büyük bir risk taşıdığına dikkat çeken Efe, “Türk metal döküm sanayicilerinden, karlılık oranlarını bir kenara bırakmaları ve ayakta kalabilmek amacıyla amortisman hesaplarını dahi göz ardı ederek bu durumu kabullenmeleri bekleniyor. Fiyat rekabeti hiçbir şekilde kaliteyi tehdit etmemeli ve sektör oyuncularını tehlikeye atacak şekilde beklentilerden kaçınılmalı” şeklinde konuştu.
Yenilenebilir enerji yatırımları önemli başlıklardan birisi
2024 yılının ikinci yarısında pilot aşamaya geçmesi beklenen Ulusal Emisyon Ticaret Sistemine yönelik İklim Kanunu tasarısında son aşamaya gelinmesi doğrultusunda, yenilenebilir enerji yatırımları ve enerji verimliliği projelerinin sektörün önemli başlıkları arasında yer aldığını ifade eden TÜDÖKSAD Genel Sekreteri Tunçağ Şen şunları söyledi: “Ancak, yükselen enerji ve iş gücü maliyetleri, karbon emisyonları ve çevrenin korunmasına ilişkin küresel ve ulusal düzenlemelere ve standartlara uymak için gerekli olan yeşil ve dijital dönüşüm için kaynak yaratmada zorluk teşkil etmektedir.
Metal döküm tesislerinin özellikle ergitmede elektrik kullanan dökümhanelerin yenilenebilir enerji kaynaklarına yapmaları gereken yatırımların büyüklüğü ve fizibilitesi doğrultusunda uygun finansman koşulları sağlanması büyük önem taşımaktadır. Yeşil dönüşüm ve karbon salınımını azaltma projelerine yönelik programlar kapsamında sektöre öncelik sağlanmalıdır. KOSGEB ve TÜBİTAK Yeşil Dönüşüm Destek Programları başta olmak üzere bu alandaki programlardan yararlanmak isteyen sektör firmalarının sayısı artmaktadır.”
